Chứng khoán "đỏ lửa" trước áp lực thuế quan từ Hoa Kỳ

Chứng khoán đang nối dài mạch giảm khi chúng ta bước vào phiên giao dịch sáng thứ Sáu. Đây là một tuần đầy khó khăn đối với các chỉ số chứng khoán châu Âu. Chỉ số EuroStoxx 50 hiện giảm 1,6% và đã giảm tổng cộng 2,25% trong tuần qua. Cả chỉ số CAC của Pháp và DAX của Đức cũng đang tiếp tục sụt giảm. Đợt bán tháo diễn ra trên diện rộng, dẫn đầu là nhóm cổ phiếu công nghiệp và tài chính. Các cổ phiếu thuộc lĩnh vực xa xỉ, quốc phòng, công nghệ và chăm sóc sức khỏe cũng đang chịu thiệt hại nặng. Cổ phiếu AstraZeneca là mã giảm mạnh nhất trong chỉ số FTSE 100 hôm nay khi các cổ phiếu dược phẩm bị tác động bởi kế hoạch của Donald Trump nhằm cắt giảm giá thuốc cho người tiêu dùng Mỹ.

Thụy Sĩ chịu ảnh hưởng nặng nề nhất trong cuộc chiến thương mại của Trump

Thuế quan là chủ đề chính đang ảnh hưởng đến tâm lý lạc quan của các thị trường rủi ro trong ngày thứ Sáu, sau khi Mỹ công bố loạt mức thuế quan mới nhất. Canada và Thụy Sĩ bị ảnh hưởng nặng nề nhất, với mức thuế cao hơn so với Ấn Độ, Indonesia, Việt Nam và Thái Lan. Thuế suất áp lên hàng hóa từ Thụy Sĩ lên tới 39%, trong khi một số mặt hàng của Canada cũng sẽ phải chịu mức thuế 35%. Mức thuế với Thụy Sĩ là một cú sốc, và chính phủ Thụy Sĩ cho biết họ đang cố gắng đàm phán với Mỹ để giảm mức thuế này. Các ngành công nghiệp sôcôla, đồng hồ và dược phẩm – vốn là những ngành xuất khẩu chủ lực của Thụy Sĩ – đang đứng trước nguy cơ lớn. Dược phẩm chiếm khoảng 50% tổng xuất khẩu của Thụy Sĩ sang Mỹ. Cổ phiếu của tập đoàn dược phẩm lớn Novartis của Thụy Sĩ đã giảm 2% hôm nay, trong khi Roche giảm hơn 3%. Các công ty dược phẩm Thụy Sĩ cũng đang chịu áp lực từ chiến dịch tranh cử của ông Trump nhằm buộc các hãng dược phải hạ giá thuốc tại Mỹ, yêu cầu họ bán thuốc tại Mỹ với mức giá tương tự như ở các quốc gia khác.

Thụy Sĩ hy vọng sẽ đạt được mức thuế tương đương với EU, nhưng thời gian không còn nhiều. Có vẻ như Thụy Sĩ đang bị trừng phạt nhiều hơn các nước khác do chính phủ nước này muốn bảo vệ sự cởi mở và ngành nông nghiệp trong nước. Mặc dù Thụy Sĩ đã tuyên bố sẵn sàng giảm thuế nhập khẩu đối với trái cây, các loại hạt, hải sản và một số thiết bị y tế, nhưng điều đó vẫn chưa đủ đối với Mỹ. Những mức thuế mới này sẽ chưa có hiệu lực cho đến ngày 7 tháng 8, do đó Thụy Sĩ vẫn còn một khoảng thời gian ngắn để đàm phán giảm mức thuế, dù thời gian rất gấp rút. Đây là lý do tại sao đà bán tháo cổ phiếu Thụy Sĩ và đồng franc Thụy Sĩ hiện vẫn ở mức kiểm soát được và chưa nghiêm trọng như giai đoạn tháng 4.

Tuy nhiên, tác động lớn đang diễn ra ở thị trường ngoại hối. Mức thuế trừng phạt dành cho Thụy Sĩ đang “đảo ngược” vị thế truyền thống của đồng franc. Thông thường, đồng franc được xem là tài sản trú ẩn an toàn, nhưng hôm nay lại là đồng tiền yếu nhất trong nhóm G10. Trong bối cảnh tâm lý ngại rủi ro gia tăng, đồng đô la Mỹ và yên Nhật đang dẫn đầu, còn đồng franc Thụy Sĩ đang có dư địa để tiếp tục suy yếu mạnh.

Thuế quan của Mỹ vẫn là mối đe dọa đối với kinh tế toàn cầu

Không chỉ Thụy Sĩ phải hứng chịu tác động từ các mức thuế của ông Trump – châu Á hiện cũng đang phải hứng chịu những tác động từ mức thuế cao. Mức thuế trung bình là 15%, nhưng với một số quốc gia, mức thuế còn cao hơn nhiều. Điều này có thể gây ra một cú sốc nghiêm trọng về nhu cầu đối với nền kinh tế toàn cầu, và thị trường chứng khoán có thể sẽ ảm đạm trong một thời gian khi các nhà đầu tư đánh giá lại tình hình.

Điểm sáng duy nhất có thể đến từ việc các ngân hàng trung ương trên toàn cầu đẩy nhanh cắt giảm lãi suất, đặc biệt trong bối cảnh sự không chắc chắn về thuế quan vẫn còn tiếp diễn – bao gồm cả mức thuế đối với dược phẩm, chất bán dẫn và các nguyên liệu công nghiệp thiết yếu khác trong vài tuần tới. Tổng thống Trump hiện vẫn chưa đạt được thỏa thuận về thuế quan với Trung Quốc – một yếu tố có ảnh hưởng rất lớn đến nền kinh tế toàn cầu. Đây cũng là lý do tại sao Chủ tịch Fed Jerome Powell đầu tuần này cho biết, Fed cần phải duy trì sự cảnh giác với các rủi ro lạm phát, và tại sao hiện nay thị trường chỉ còn kỳ vọng hơn 1 đợt cắt giảm lãi suất từ Fed trong phần còn lại của năm – so với 2 đợt được kỳ vọng hồi đầu tháng.

Chờ đợi báo cáo lao động của Mỹ

Sự kiện có khả năng tác động mạnh đến thị trường hôm nay chính là báo cáo việc làm phi nông nghiệp (NFP) của Mỹ, sẽ được công bố lúc 19:30 giờ VN. Các nhà phân tích nhìn chung tỏ ra khá bi quan về báo cáo lần này – điều này có thể phá vỡ luận điểm rằng kinh tế Mỹ vẫn kiên cường trước các mối đe dọa về thuế quan. Dữ liệu lao động được dự báo sẽ không sụt giảm, tuy nhiên ước tính trung vị cho số liệu tháng 7 chỉ là 104.000 việc làm mới. Phạm vi dự báo rất rộng – từ 0 đến 170.000 – điều này cho thấy kết quả thực tế hôm nay có thể nghiêng theo bất kỳ hướng nào. Nếu số liệu thấp hơn nhiều so với kỳ vọng, lợi suất trái phiếu có thể giảm mạnh và đồng USD – vốn đang giữ vị thế thống trị trong tháng qua – có thể chịu áp lực. Chỉ số Dollar Index đang tăng mạnh trước giờ công bố NFP và hiện vượt ngưỡng 100.00 – mức cao nhất kể từ tháng 5. Trong khi đó, hợp đồng tương lai chứng khoán Mỹ đang báo hiệu mức mở cửa thấp hơn đáng kể, khi tin tức mới về thuế quan làm suy yếu khẩu vị rủi ro toàn cầu. Tuy nhiên, nếu số liệu NFP yếu, điều đó có thể khiến thị trường điều chỉnh lại kỳ vọng về việc Fed cắt giảm lãi suất – từ đó có thể phần nào giảm nhẹ áp lực lên cổ phiếu Mỹ trong phiên cuối tuần này.

By Kathleen Brooks, research director at XTB