⏫ ราคาน้ำมันพุ่ง 2% หลังรัสเซียคว่ำบาตร

เมื่อวันที่ 22 ตุลาคม รัฐบาลสหรัฐฯ โดยประธานาธิบดีโดนัลด์ ทรัมป์ ประกาศใช้มาตรการคว่ำบาตรต่อ Rosneft และ Lukoil ซึ่งเป็นบริษัทน้ำมันรายใหญ่ที่สุดของรัสเซีย นับเป็นการเคลื่อนไหวครั้งสำคัญครั้งแรกต่อภาคพลังงานรัสเซียตั้งแต่ทรัมป์กลับเข้าทำเนียบขาว โดยถือเป็นการเปลี่ยนท่าที 180 องศา จากความเห็นก่อนหน้านี้ที่ทรัมป์เคยแสดงความพอใจกับการเจรจากับปูตินและเรียกร้องให้ยูเครนยอมถอยจากบางพื้นที่ ปัจจุบันสหรัฐฯ ต้องการกดดันรัสเซียให้ยุติความขัดแย้ง ขณะที่ประธานาธิบดียูเครน Zelensky ระบุว่ามีความเป็นไปได้สูงที่จะเกิดการหยุดยิง แต่ยังไม่มีการยอมมอบพื้นที่ใด ๆ

สหรัฐฯ คว่ำบาตรบริษัทรัสเซีย:

• Executive Order 14024 - บังคับใช้มาตรการคว่ำบาตรต่อกิจกรรมที่เป็นอันตรายของรัสเซีย

• การอายัดทรัพย์สิน - ทรัพย์สินของบริษัททั้งสองในสหรัฐฯ หรืออยู่ภายใต้การควบคุมของบุคคลสัญชาติอเมริกันถูกอายัด

• การห้ามทำธุรกรรม - บุคคลและบริษัทสัญชาติอเมริกันห้ามทำธุรกรรมทางการเงินกับบริษัทที่ถูกคว่ำบาตร

• กฎ 50% - บริษัทใดที่ Rosneft หรือ Lukoil ถือหุ้นควบคุม ≥50% จะอยู่ภายใต้มาตรการคว่ำบาตรโดยอัตโนมัติ

• บริษัทลูก 34 แห่ง - รวมถึง Sibneftegaz, Bashneft-Dobicha, Lukoil-Perm, Lukoil-Kaliningradmorneft, RN-Yuganskneftegaz และ RITEK

การคว่ำบาตรทางอ้อม

• ธนาคารต่างประเทศที่ทำธุรกรรมสำคัญกับ Rosneft หรือ Lukoil อาจตกอยู่ภายใต้มาตรการคว่ำบาตรทางอ้อม
• สถาบันการเงินที่ไม่ใช่สหรัฐฯ ซึ่งประมวลผลธุรกรรมกับบริษัทรัสเซีย จะสูญเสียการเข้าถึงระบบการเงินของสหรัฐฯ หากให้บริการแก่หน่วยงานที่ถูกคว่ำบาตร
• เป้าหมายคือการจำกัดการนำเข้าน้ำมันรัสเซียโดยประเทศที่สาม—โดยเฉพาะจีนและอินเดีย ซึ่งในครึ่งแรกของปี 2568 ทั้งสองประเทศนำเข้าน้ำมันจากบริษัททั้งสองรวมกันประมาณ 2.2 ล้านบาร์เรลต่อวัน
• รัฐมนตรีกระทรวงการคลัง Scott Bessent เตือนถึงมาตรการเพิ่มเติมและเรียกร้องความร่วมมือจากพันธมิตร ขณะที่สหภาพยุโรปกำลังบังคับใช้แพ็กเกจคว่ำบาตรเพิ่มเติม โดยระบุว่าจะงดนำเข้าก๊าซ LNG ของรัสเซียตั้งแต่ปี 2570
• ทรัมป์ประกาศการสนทนากับประธานาธิบดีสี จิ้นผิง เกี่ยวกับการนำเข้าน้ำมันรัสเซีย
• ธุรกรรมกับ Lukoil และ Rosneft จะได้รับอนุญาตจนถึงวันที่ 21 พฤศจิกายน 2568
• ระยะเวลาผ่อนผันนี้มีไว้เพื่อให้บริษัทต่างๆ ปรับตัวเข้ากับข้อกำหนดใหม่

ผลกระทบทางเศรษฐกิจ:

• ราคาน้ำมัน ฟื้นตัวอย่างแข็งแกร่งในช่วงไม่กี่วันมานี้ สัปดาห์นี้ราคาพุ่งขึ้นกว่า 5%

• ปริมาณส่งออก: Rosneft และ Lukoil ครองเกือบครึ่งหนึ่งของการส่งออกน้ำมันรัสเซีย ประมาณ 3.1 ล้านบาร์เรลต่อวัน

• รายได้งบประมาณ: ภาคน้ำมันและก๊าซรัสเซียคิดเป็นประมาณ 25% ของรายได้งบประมาณรัฐบาลกลางรัสเซีย

• อินเดีย : ผู้ซื้อรายใหญ่ของน้ำมันรัสเซียทางทะเล ได้เริ่มทบทวนสัญญา โรงกลั่นของรัฐอาจถูกบังคับให้ถอนตัวจากการซื้อน้ำมันรัสเซีย

• จีน : นำเข้าน้ำมันจากรัสเซียประมาณ 20% ของปริมาณทั้งหมด (ประมาณ 2 ล้านบาร์เรลต่อวัน) โรงกลั่นในมณฑลซานตงและ CNPC มีความเสี่ยงสูง

บริบททางภูมิรัฐศาสตร์

• มาตรการคว่ำบาตรถูกประกาศในวันรุ่งขึ้น หลังจากที่การประชุมระหว่างทรัมป์กับปูตินในฮังการีถูกยกเลิก
• ทรัมป์ระบุว่า เขา “รอมานานแล้ว” และไม่ต้องการให้มี “การประชุมที่เสียเปล่า” หากไม่มีความคืบหน้าในการเจรจาสันติภาพ
• ในขณะเดียวกัน สหภาพยุโรปได้อนุมัติมาตรการคว่ำบาตรฉบับที่ 19 ซึ่งรวมถึงการห้ามนำเข้าก๊าซธรรมชาติเหลว (LNG) จากรัสเซียตั้งแต่ปี 2570 และการจำกัดการดำเนินกิจกรรมของเรือ 117 ลำ จากกองเรือเงา

พื้นฐานตลาดน้ำมัน:

ปัจจุบันน้ำมันตลาดภาวะอยู่ในที่ที่ไหลเกือบเกือบ 4 ล้านตามปกติในแต่ละวัน (bpd) ส่วนเกินนี้เริ่มเพิ่มขึ้นตั้งแต่ช่วงปี 2025 สภาพปัจจุบันของระบบนี้ในช่วงปลายปี 1990 หรือช่วงปี 2014-2016 ซึ่งตลาดก็มักจะเพิ่มจำนวนมากขึ้นอีกเพิ่มเติมอีกส่วนหนึ่งของน้ำมันในช่วงแรกๆ จะเริ่มฟื้นตัวมากกว่าปัจจุบันแต่ยังคงดำเนินต่อไปอีกครั้งราคา 2022

โครงสร้างพลังงาน (IEA) เป็นส่วนสำคัญของตลาดที่เพิ่มขึ้นโดยเฉพาะ 4 ล้าน bpd ในหน้านี้ แต่สถานะปัจจุบันอาจเปลี่ยนภาพได้เนื่องจากอินเดียและจีนเป็นเป้าหมายน้ำมันที่ต้องใช้ความยากมาก่อนสองประเทศนี้เคยมาก่อนจะเป็นการซื้อหลัก อาจทำให้ปริมาณน้ำมันที่พร้อมจำหน่ายในตลาดลดลง 2-4 ล้าน บาร์เรลต่อวัน (bpd) ในประเทศขนาดเล็กบางแห่ง ซึ่งสามารถใช้เรือเก่าโดยไม่ต้องพึ่งพาการประกันภัยมากนัก ส่วนราคาน้ำมันที่ลดลงนั้น จะเห็นผลชัดเจนมากขึ้นในรายงานก่อนหน้านี้ของ IEA

มุมมองทางเทคนิค:

ราคาน้ำมันปรับตัวขึ้นกว่า 2% ในวันนี้ กำลังทดสอบ ค่าเฉลี่ยเคลื่อนที่ 25 วัน แรงขาขึ้นอาจผลักดันราคาขึ้นไปใกล้ $62 ต่อบาร์เรล ซึ่งตรงกับ ค่าเฉลี่ยเคลื่อนที่ 50 วัน อย่างไรก็ตาม ราคาน่าจะไม่สามารถผ่านโซน $63-65 ต่อบาร์เรล ได้ง่าย เนื่องจากมี แนวโน้มขาลง (downtrend line) และ ช่วงการพักตัวก่อนหน้านี้ในเดือนสิงหาคม-กันยายน เป็นแนวต้านสำคัญ

หากมาตรการคว่ำบาตรในปัจจุบันกลายเป็นเพียง “เสือกระดาษ” (เช่น มีการรับรองเพิ่มเติมจากปูติน ยกเลิกคว่ำบาตร หรือรัสเซียยังส่งออกน้ำมันต่อไปอย่างกว้างขวาง) ราคาน้ำมันอาจปรับตัวลงไปยังบริเวณ $57 ต่อบาร์เรล และอาจทรงตัวต่ำกว่า $55 ต่อบาร์เรล ในปีหน้า