Scott Bessent tóm tắt lại thỏa thuận thương mại giữa Mỹ và Trung Quốc 🗽 Điều gì sẽ thay đổi?

Cuộc gặp giữa Donald Trump và Tập Cận Bình kéo dài 1 giờ 40 phút, ngắn hơn kế hoạch 3–4 giờ, do ông Tập phải rời sớm để tham dự Hội nghị thượng đỉnh APEC. Trump cho biết ông có thể sẽ thăm Trung Quốc vào tháng 4/2026 và đánh giá cuộc gặp là “12/10 điểm”. Nhưng câu hỏi đặt ra là: chúng ta thực sự biết gì về thỏa thuận này?

• Trung Quốc đồng ý hoãn một năm việc thực thi lệnh hạn chế xuất khẩu đất hiếm công bố ngày 9/10, và Trump mong muốn thỏa thuận này được gia hạn hàng năm. Tuy nhiên, các biện pháp kiểm soát xuất khẩu đã ban hành hồi tháng 4 — bao gồm các nguyên tố như samarium, gadolinium, terbium và dysprosium — vẫn còn hiệu lực.

• Bắc Kinh sẽ nối lại nhập khẩu đậu tương từ Mỹ, đồng thời hai bên tạm ngừng thu phí cảng lẫn nhau. Trung Quốc cũng sẽ mua năng lượng từ Hoa Kỳ, có thể bao gồm khí hóa lỏng (LNG) từ dự trữ trị giá 44 tỷ USD của Alaska. Đáp lại, Mỹ sẵn sàng tăng xuất khẩu dầu và khí đốt.

• Đổi lại các nhượng bộ của Trung Quốc và cam kết chống buôn bán ma túy tổng hợp (opioid), Trump giảm thuế đối với các sản phẩm liên quan đến fentanyl từ 20% xuống 10%, đưa mức thuế trung bình đối với hàng Trung Quốc từ 57% xuống 47% — vẫn cao hơn mức áp dụng cho Ấn Độ và Brazil. Washington cũng sẽ hoãn một năm việc mở rộng danh sách hạn chế thương mại với các công ty Trung Quốc.

• Hai bên tránh bàn sâu về các vấn đề nhạy cảm như Đài Loan hay dầu Nga, tập trung vào cuộc chiến tại Ukraine, và đồng ý rằng leo thang sẽ gây hại cho cả hai, trong khi hạ nhiệt căng thẳng là ưu tiên.

• Thỏa thuận này được xem là giai đoạn “tan băng” đầu tiên trong cuộc cạnh tranh lâu dài giữa hai siêu cường. Đáng chú ý, RAND Corporation gần đây kết luận rằng “chiến thắng trước Trung Quốc không còn khả thi” và Mỹ nên hướng tới chung sống hòa bình. Tuy nhiên, nếu một bên cảm thấy mình mạnh hơn, căng thẳng có thể quay trở lại.

• Hiện tại, thị trường toàn cầu có thể được hưởng 10–12 tháng yên ổn, nhưng không thể loại trừ khả năng xung đột thương mại tái bùng phát. Mỹ cũng nhấn mạnh rằng công nghệ AI Blackwell vẫn bị cấm xuất khẩu sang Trung Quốc.

Dễ thấy rằng thỏa thuận thương mại này không tạo ra cú hích ngắn hạn cho chỉ số S&P 500, vì thông tin đã được thị trường định giá từ vài tuần trước, và khung thỏa thuận cũng không gây bất ngờ lớn cho Phố Wall. Hợp đồng tương lai US500 đang hướng tới phiên giảm thứ ba liên tiếp.