Chính phủ Pháp tê liệt: Chương mới của cuộc khủng hoảng chính trị

Thủ tướng Pháp Sébastien Lecornu từ chức giữa lúc khủng hoảng chính trị leo thang, chỉ một ngày sau khi Tổng thống Emmanuel Macron công bố danh sách nội các mới và chưa đầy một tháng kể từ khi nhậm chức. Đây là vị thủ tướng thứ ba mất chức vì không thể thúc đẩy các cải cách quan trọng trong một quốc hội chia rẽ. Diễn biến này đã khiến thị trường tài chính Pháp chao đảo và làm dấy lên tranh luận chính trị gay gắt trong nước. Đáng chú ý, Lecornu trở thành Thủ tướng tại vị ngắn nhất trong lịch sử Pháp, phản ánh mức độ bất ổn nghiêm trọng đang bao trùm tương lai quốc gia.

Nguyên nhân từ chức

Lecornu nộp đơn từ chức chưa đầy 24 giờ sau khi ông Macron công bố chính phủ mới, trong đó phần lớn các vị trí vẫn do các chính trị gia từ các nội các trước đảm nhiệm. Quyết định này vấp phải chỉ trích dữ dội từ phe đối lập vốn kỳ vọng những thay đổi thực chất. Trong tuyên bố của mình, cựu Thủ tướng cho biết sự phân cực chính trị gia tăng cùng với việc không thể hoàn thành nhiệm vụ đã khiến ông không còn lựa chọn nào khác.

Ông đặc biệt nhấn mạnh những khó khăn trong việc thông qua ngân sách có các biện pháp cắt giảm chi tiêu và tăng thuế—yêu cầu từ Brussels trong bối cảnh Pháp đang có mức thâm hụt ngân sách lớn nhất Eurozone.

Dư chấn chính trị và xã hội

Việc Lecornu từ chức ngay lập tức thổi bùng phản ứng trong giới chính trị Pháp. Lãnh đạo đảng Xã hội Olivier Faure khẳng định khối của Macron đang “tan rã” và chính phủ đã đánh mất tính chính danh.

Các nhân vật đối lập hàng đầu như Marine Le Pen và Jean-Luc Mélenchon kêu gọi giải tán Quốc hội và thậm chí đề xuất luận tội Tổng thống. Jordan Bardella của đảng Tập hợp Quốc gia tuyên bố chỉ có bầu cử sớm mới có thể khôi phục ổn định.

Thị trường tài chính chao đảo

Sự ra đi của Thủ tướng lập tức tác động mạnh đến thị trường vốn Pháp. Chỉ số CAC 40 giảm tới 2% trong ngày, trong đó nhóm cổ phiếu ngân hàng bị bán tháo mạnh nhất. Đồng euro cũng giảm xuống còn 1,1650 USD.

Lợi suất trái phiếu chính phủ Pháp tăng vọt, với chênh lệch so với trái phiếu Đức nới rộng lên 86 điểm cơ bản—mức cao nhất kể từ giai đoạn cuối tháng 12 - đầu tháng 1. Các nhà kinh tế cảnh báo tình hình chính trị rối ren sẽ càng làm phức tạp các cuộc đàm phán ngân sách, có thể khiến thâm hụt phình to nhanh hơn dự kiến.

Triển vọng phía trước

Chính phủ phải trình dự thảo ngân sách đầy đủ trước ngày 13/10. Việc Thủ tướng mới từ chức càng làm trầm trọng thêm khủng hoảng chính trị, khiến kịch bản bầu cử Quốc hội trước thời hạn ngày càng được nhắc tới trong các phân tích chính trị và thị trường.

Trong các tuần tới, việc thiếu định hướng rõ ràng và niềm tin từ giới đầu tư sẽ là yếu tố then chốt chi phối tương lai kinh tế - chính trị của Pháp.

Tình hình cũng lan sang bối cảnh châu Âu rộng hơn, thể hiện qua diễn biến của cặp EUR/USD. Hôm nay, cặp tiền đã kiểm định vùng 1,1650—mức thấp nhất kể từ 25/9. Nếu ngưỡng hỗ trợ quan trọng này bị phá vỡ, tỷ giá có thể trượt về các đáy cuối tháng 8, qua đó gia tăng áp lực buộc Ngân hàng Trung ương châu Âu (ECB) xem xét cắt giảm lãi suất trở lại. Hiện thị trường mới chỉ định giá khả năng cắt giảm lãi suất ở mức vài phần trăm trước cuối năm, và chưa tới 30% trong toàn bộ giai đoạn dự báo hiện tại.